گرید پیچ و مهره ها
گرید یا درجه بندی پیچ و مهره ها که نشان دهنده کیفیت و استحکام آن ها می باشد، مهمترین اصل در انتخاب پیچ و مهره و استفاده از آن به شمار می رود. معمولا گرید هر پیچ و مهره بر روی آن نوشته شده است.
استانداردهای اروپایی (مانند استاندارد DIN) برای مشخص کردن کیفیت یا همان گرید پیچ و مهره ها از کدهای زیر استفاده می کند:
گرید پیچ ها بر اساس استاندارد DIN
به عنوان مثال پیچ با کد ۱۰.۹
عدد اول ( ۱۰ ) بیانگر استحکام کششی اسمی ( nominal tensile strength ) پیچ است. ضریب آن ۱۰۰ است و واحد آن نیوتن بر میلیمتر مربع (مگاپاسکال) می باشد.
۱Mpa = 1N/mm2
در واقع می توانیم اینطور نیز بگوییم که استحکام کششی مقداری نیرویی است که پیچ بدون تغییر شکل خاصی تحمل نموده و پس از رها کردن دوباره به حالت اول خود برمی گردد.
واحد آن نیوتن بر میلیمتر مربع است که این یعنی پیچ ۱۰.۹ می تواند وزنی معادل ۱۰۰۰ نیوتن بر میلیمتر مربع را تحمل کند. یا به عبارتی هر میلی متر مربع از سطح پیچ گرید ۱۰.۹ مقدار ۱۰۰ کیلو نیرو را می تواند تحمل کند. در نتیجه با احتساب سطح مقطع پیچ می توان استحکام پیچ مورد نظر را حساب کرد.
برای مثال:
پیچ سایز M12 گرید ۱۰.۹ سطح مقطعی برابر با ۱۱۳ میلیمتر مربع دارد.
یعنی قادر است ۱۱۳۰۰ کیلوگرم نیرو را تحمل کند.
باید به این نکته نیز توجه داشت که در زمان محاسبه سطح مقطع پیچ، عمق رزوه ها از محاسبه کسر می شود، اما گام رزوه محاسبه می گردد.
دومین عدد حک شده روی پیچ بیانگر حاصل تقسیم استحکام تسلیم ( yield) به استحکام کششی اسمی ( tensile strength /nominal tensile strength ) است. ضریب آن ۱۰ و واحد آن درصد است.
به عبارت دیگر عدد دوم در گرید ۱۰.۹ نشان دهنده این است که این پیچ ۹۰% نیروی شکست را تحمل می کند بدون اینکه تعییر شکل محسوسی داشته باشد، و پس از آن شروع به کش آمدن می کند و در نهایت می شکند.
استانداردهای امریکایی برای نشان دادن گرید پیچ از علامت گذاری روی سطح پیچ استفاده می کنند.
اما در استانداردهای امریکایی نیز برای نشان دادن گرید مهره ها از عدد استفاده می شود.
عدد حک شده بر روی مهره ها بر مبنای عدد سمت چپِ پیچِ مناسب آن تعیین می شود. ضریب آن ۱۰۰ و واحد آن نیز نیوتن بر میلیمتر مربع است.
این عدد بیانگر بار گواه ( stress under proof load ) می باشد. بار گواه مقدار باری است که مهره بدون تغییر شکل در رزوه خود قادر به تحمل آن است. واحد بار گواه نیز نیوتن بر میلیمتر مربع است.